İŞÇİNİN (ÇALIŞANIN) TAZMİNATA HAK KAZANMA ŞARTLARI...

İŞ AKDİ HAKSIZ OLARAK SONA ERDİRİLEN İŞÇİNİN (ÇALIŞANIN) HAKLARI NELERDİR?

 

İş akdi işveren tarafından haksız olarak sona erdirilen (haksız yere işten çıkarılan) işçilerin hakları nelerdir? Nerelere başvurmalı ve ne türlü bir yöntem izlemelidirler?

 

İş akdi işveren tarafından sona erdirilen işçi işsizliğin ve gelecek korkusunun yarattığı psikolojik baskı ve moral bozukluğu ile ne yapacağını bilememektedir. İşverenler ise güçlü konumunun verdiği rahatlık ile hareket etmektedir. Sonuçta işini ve ekmeğini kaybeden, gelecek korkusu çeken işveren değildir. Kötüniyetli işverenler işçinin aksine ayrıca bu konularda tecrübe sahibi olması nedeni ile işçiyi hukuksal olarak zor duruma düşürebilmektedir. Bu nedenle kötüniyetli işverenler tarafından işçiye tazminat ve diğer işçilik haklarını vermemek için çeşitli yöntemlere başvurulmaktadır. Bunların başında haksız yere işten çıkardığı işçiden “istifa dilekçesi” adı altında iş akdini işçinin isteği ile feshettiğini yani işi işçinin bıraktığını iddia eden belgeyi işçiye düzenlettirmekte veya kendisi düzenleyerek işçiye imzalattırmaktadırlar. Bu şekilde iş akdini işçinin sona erdirdiğini iddia ederek kıdem ve ihbar tazminatı ödemekten kurtulmak istemektedir. İstifa etmeyen hiçbir işçinin asla istifa dilekçesi vermemesi gerekmektedir. İş akdini feshetmekte haklı nedenleri var ise bunları mutlaka tek tek noter kanalı ile bildirmelidir. Örneğin işçinin maaş ve diğer ücretlerinin ödenmemesi veya gerçek maaşını ispatlamasına rağmen SGK’ya asgari ücrettten işçinin gelirinin bildirilmesi işçinin haklı fesih nedenidir. Bu nedenle istifa dilekçesine bunların hepsini teker teker yazmalıdır. Bkz. İşçinin Tazminata Hak Kazanarak Derhal Fesih Hakkına İlişkin Makalemizi okumak için tıklayınız. »

 

Yine işçilerin çoğunun yanlış bildiği üzere kıdem tazminatı her halükarda (nedensiz istifa halinde de) ödenecek bir tazminat değildir. Yani iş akdini bir başka işe girmek için, şehir değişikliği v.s gibi kendisine özgü nedenler ve kendi isteği ile sona erdiren (istifa eden) işçi kıdem tazminatına hak kazanamamaktadır. İşten işveren tarafından çıkarılan işçi kıdem tazminatı ve ihbar tazminatına hak kazanabilir. Bunun dışında işçi aşağıdaki nedenlerle iş akdini kendisi sona erdirse de (ölüm hallerinde ise mirasçılar,) kıdem tazminatına hak kazanır; Askerlik, kadınlar için evlenme, emekli olma, emekli olmak için çalışma ve prim süresinin doldurup yaş haddinin beklemek, işyerinden ve işverenden  kaynaklanan ciddi sebepler, (işçinin ücret, fazla mesai ücreti, genel tatil veya hafta tatilinin ödenmemesi, SGK priminin gerçek ücret üzerinden değil asgari ücretten ödenmesi v.b.)  mevcut olduğu taktirde iş akdi işçi tarafında da sona erdirilse dahi kıdem tazminatına hak kazanılır.

 

Bu nedenle işyerinden ayrılırken bütün haklarınızı hesaplatmadan ve iyice öğrenmeden hiçbir şeye imza atmayınız. Aksi taktirde yıllarca emek vererek hak kazandığınız kıdem tazminatınız ve diğer alacaklarınızdan olabilirsiniz! Bunun dışında işe iade davası açma şansınızı da ortadan kaldırabilirsiniz. 

 

Kıdem ve İhbar Tazminatının Hangi Ücret Üzerinden Ödeneceği:
İşverenlerin çoklukla başvurduğu bir yöntem ise iş akdine son verdikleri işçiye sadece asgari ücret üzerinden hesaplanan kıdem tazminatının ödenmesidir. Bu uygulama işçilerin son derece aleyhinedir. 10 yıl çalışmış ve son net maaşı 1,500 TL olan bir işçi asgari ücret üzerinden yaklaşık 6.000 TL civarında kıdem tazminatı hesaplanıp kendisine ödenmesine rağmen gerçekte alması gereken kıdem tazminatı en az 20.950 TL’dir. (yemek, yol ve diğer ücretler katılmadan kabaca hesaplanmıştır.)

 

Öncelikle şu hususu belirtmekte yarar  vardır. İşçiler işverene karşı açtığı işe iade davasını kazandığı ve bu karar kesinleştiği taktirde işçi bu kararla birlikte bir noter ihtarı ile işe başlama isteğini işverenine bildirmelidir. İşveren bu duurumda işçiyi işe başlatmaz ve işe başlatmama yönünden boşta geçen sürelere v.s ilişkin ödemeleri yaptığı taktirde yine kıdem ve ihbar tazminatına esas ücret değişiklik gösterecektir.

 

Bu durum karşısında işçinini iş akdinin fesih tarihinin işverenin işçiyi işe başlatmadığı tarih olarak dikkate alınması gerekmektedir. Yargıtay 9.Hukuk Dairesinin istikrar kazanmış uygulaması bu şekildedir.

 

Bu nedenle ihbar tazminatı hesabının da bu tarihe kadar işyerinde yapılan ücret zamlarından işçinin de aynen yararlanacağı dikkate alınarak son ücretin bulunması ve diğer para ve para ile değerlendirilebilir haklar eklenerek bulunacak giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanması gerekmektedir. Bu arada işyerinden almış olduğu prim  ve alacakları ve hayat ve sağlık sigortası gelirleri de işçinin genişletilmiş ücretine dahildir. İşçinin almış olduğu prim miktarı değişkenlik gösterse de sürekli ödenen bir gelir durmunda ise prim bu ücrete dahildir. Genişletilmiş ücrete neleri dahil olduğuna bu arada özel sağlık sigortası yardımı ve hayat sigortası prim ödemelerinin de para ile ölçülebilen menfaatler kavramına dahil olduğu, ayrıca satış rakamları ya da başkaca verilere göre hesaplanan prim değişkenlik gösterse de, genişletilmiş ücrete dahil olduğuna dair Yargıtay 9.Hukuk Dairesinin yerleşmiş uygulamasına ilişkin kararı ektedir.

 

Ancak şu hususu da belirtmekte fayda vardır. İş akdi sona erdirilen işçi asgari ücretten hesaplanan kıdem tazminatını alarak ve aldığı miktarı imzalayacağı belgeye yazarak ve imzanın yanına “sadece makbuz içindir…… TL aldım” diyerek imzalayabilirler. Bu şekilde imzalanan belgeler işçilerin bakiye haklarını talep ve dava etmelerine engel değildir. 

 

Kısaca ve basitçe özetlemek gerekir ise işçiler çalıştıkları süre içerisinde o işyerindeki çalışmasını ve gerçek maaşını belgeleyen tüm belgeleri mümkün olduğu kadar edinmeye çalışmalıdır. İş akdi sonra erdirilen işçi ise bir avukattan profesyonel danışma hizmeti almdan ve tüm haklarını öğrenerek alacaklarını hesaplatmadan işyerinden ayrılmamalıdır.

İş akdi sona erdirilen işçi kıdem ve ihbar tazminatı yanında bu güne kadar kullanmadığı yıllık izinlerin ücretlerini, çalışmış olduğu hafta tatillerinin ücretlerini, fazla çalışma ücretlerini, genel tatil ve resmi, dini bayramlarda çalışmış ise bunların ücretlerini, ödenmemiş maaşı ve diğer hakları var ise tümünü almaya hak kazanır. Bunlar ödenmeden iş akdi sona erdirilen işçi haklarını alacaklarını dava yolu ile tahsil edebilecektir. 

 

İŞ MAHKEMESİ ÖRNEK KARARLARI »

İŞ DAVALARI ÖRNEK BİLİRKİŞİ RAPORLARI »

 

 

           T.C.

       İSTANBUL

1. İŞ MAHKEMESİ

 

ESAS NO: 2013/341 Esas

KARAR NO: 2015/704

 

TÜRK ULUSU ADINA

YARGILAMA YAPMAYA VE HÜKÜM VERMEYE  YETKİLİ

İSTANBUL 1.İŞ MAHKEMESİ'NİN KARARIDIR 

 

HAKİM: 

KATİP: 

 

DAVACI: T.A

VEKİLİ: Av. Y.A 

DAVALI: C. Y. T. İNŞAAT VE MOBİLYA SAN. VE TİC. LTD.ŞTİ 

VEKİLİ: Av. 

 

DAVA: Alacak (İşçi İle İşveren İlişkisinden Kaynaklanan)

DAVA TARİHİ: 17/07/2013

KARAR TARİHİ: 11/11/2015

KARAR YAZMA TARİHİ: 17/11/2015

 

Mahkememizde görülmekte bulunan Alacak (İşçi İle İşveren İlişkisinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:

Davacı vekili 17.7.2013 tarihli dava dilekçesi ile müvekkilinin 17.8.2011-19.6.2013 tarihleri arasında davalı işyerinde grafiker olarak çalıştığını, son ücretinin net 1.800TL olduğunu, 1.200TL’sinin banka hesabına ödendiğini, kalan miktarın ise elden ödendiğini, çalışmasına devam ederken 17.6.2013 tarihinde sigortasının gerçek ücreti üzerinden yatırılmasını, a.g.i.lerinin fazla mesai ücretlerinin ödenmesini, yıllık ve resmi tatil izinlerinin kullandırılmasını işverenden talep ettiğini, bunun üzerine işverenin davacının üzerine yürüyerek darp ettiğini, polis merkezine şikayette bulunulduğunu ve hastaneden darp raporu alındığını, son ay ücretinin ödenmediğini, yıllık izinlerinin kullandırılmadığını, tüm resmi bayramlarda çalışmasına karşılık ücretlerin ödenmediğini, haftanın 5 gününde 08:00-19:00 saatleri arasında çalıştığını, cumartesi günlerinde ise 08:00-14:00 saatleri arasında çalıştığını, puantaj cetvellerinin sunulduğunu, fazla mesai ücretlerinin ödenmediğini, a.g.i. alacağının ödenmediğini, taahhüt edilmesine ve tüm çalışanlara ödenmesine karşın yol ücretinin de çalıştığı süre boyunca ödenmediğini, 20.6.2013 tarihli ihtarname ile alacaklarının ödenmesi talep edilmesine karşın 21.6.2013 tarihli ihtarname ile alacaklara itiraz edilerek ödenmediğini, darp ve hakaret edilerek işten çıkartılması nedeniyle kişilik haklarının zedelendiğini, darp ve cebir nedeniyle acı ve ızdırap çektiğini, manevi tazminat ödenmesi gerektiğini beyanla kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, ücret alacağı, yıllık izin ücreti, fazla mesai ücreti, genel tatil ücreti, a.g.i. alacağı, yol ücreti, manevi tazminat alacağı olmak üzere toplam 10.800TL’nin davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.

  Tüm taraflara duruşma gününü bildirir davetiyeler tebliğ edilerek taraf teşkili sağlanmış, açık yargılamaya devam olunmuştur.

Davalı vekili 16.4.2014 tarihli cevap dilekçesi ile manevi tazminat talebinin fahiş olduğunu, manevi tazminat talebi açısından Asliye Hukuk Mahkemesinin görevli olduğunu, davacının son maaşının 1.200TL olduğunu, iş akdinin devamsızlık nedeniyle haklı nedenle feshedildiğini, buna ilişkin olarak 21.6.2013 tarihli ihtarnamenin gönderildiğini, davacı tarafından savunma verilmediğini, işe gelmediği günlere ait 18-19-20.6.2013 tarihli tutanakların düzenlendiğini, fazla mesai ve genel tatil günlerinde çalışmasının bulunmadığını, servis ve yemek hizmeti verildiğini ve yol ücreti alacağının bulunmadığını, agi alacağının bulunmadığını iddia ederek davanın reddinin gerektiğini savunmuştur.

Taraflar  yargılamaya katılarak dava ve cevap dilekçelerini tekrar ettiklerini beyan etmişler, verilen süre içerisinde ayrı ayrı delil listelerini dosya içerisine ibraz etmişlerdir. Mahkememizce tarafların delillerinin toplanılmasına karar verilmiş, davacıya ait tüm kayıtlar dosya içerisine getirtilmiş, yeminli  tanık beyanları alınmıştır.

Kayıt ve belgeler tamamlandıktan sonra dosya rapor tanzimi için bilirkişiye tevdii edilmiş, bilirkişi Mikdat Güler 25/06/2015 .tarihli raporunu dosyaya ibraz etmiştir. Bilirkişi raporunda özetle; davacı, 17.6.2013 tarihinde şirket sahibi ... tarafından darp edildiği iddiasına ilişkin olarak, tespitler kısmında ayrıntılı olarak açıklandığı üzere darp raporu, ifade tutanakları dosyada mevcut olup, davalı şirket temsilcisi hakkında hakaret ve basit yaralama suçundan kamu davası açıldığını, dinlenen tanıkların beyanlarının ise yaşanan olaylara ilişkin olarak bizzat bilgi sahibi olmadıklarını,  iş akdinin davalı işverenlikçe haklı neden olmaksızın 17.6.2013 tarihinde feshedildiğinin kabul edilmesi halinde ise davacının talep edebileceği işçilik alacaklarını ayrıntılı olarak belirtmiştir.

Bilirkişi raporu taraflara ayrı ayrı tebliğ edilmiştir. Davacı vekili 30/06/2015 tarihli dilekçesi ile, dava dilekçesindeki taleplerini arttırmış, dilekçesini harçlandırmış ve davalı yana tebliğ ettirmiştir. Davalı vekili 10/07/2015 tarihli dilekçesi ile, bilirkişi raporuna ve ıslah dilekçesine karşı beyanlarını dosyaya ibraz etmiştir. Davacı vekili 27/07/2015 tarihli dilekçesiile İstanbul 83. Asliye Ceza Mahkemesinin 2014/379 Esas sayılı dosyasnın gerekçeli karar suretini dosyaya sunmuştur.

11/11/2015 tarihli celseye katılan davacı vekili, ıslah talepli dilekçeleri doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmesini, davacının şikayetçi olduğu  İstanbul 83. Asliye Ceza Mahkemesinin 2014/379 Esas sayılı dosyasında işveren sanık 'ın davacıyı darp ettiğinden dolayı 02/07/2015 tarihinde ceza aldığını, bu nedenle manevi tazminat taleplerinin kabulüne karar verilmesini talep etmiştir. Davalı vekili ise, tüm yazılı beyanları ile ıslaha karşı yazılı beyanlarını tekrar ettiklerini, açılan ve ispatlanamayan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

Tüm bu delillerden ve dosya kapsamından da anlaşılacağı üzere; davacıya ait SGK ve işyeri kayıtları, tarafların yazılı beyanları, kurumlar arası yazışmalar, yeminli dinlenen tanık beyanları, bilirkişi incelemesi, bilirkişi raporu karşısında, mahkememizce de bilirkişi raporuna itibar edilerek ve rapor hüküm kurmaya elverişli bulunduğundan, her ne kadar davalı taraf açılan davanın reddini talep etmiş ise de, davacı, 17.6.2013 tarihinde şirket sahibi tarafından darp edildiği iddiasına ilişkin darp raporu, ifade tutanakları dosyada mevcut olup, davalı şirket temsilcisi hakkında hakaret ve basit yaralama suçundan kamu davası açıldığı,  İstanbul 83. Asliye Ceza Mahkemesinin 2014/379 Esas sayılı dosyasında yapılan yargılama neticesinde, işveren sanık 'ın hüküm yediği ve böylelikle  iş akdinin davalı işverenlikçe haklı neden olmaksızın 17.6.2013 tarihinde feshedildiğinin kabulü gerektiği hususu tüm dosya kapsmı ile de sabit olup, davalı işyerinde fazla mesai yapıldığı, genel tatil günlerinde de çaklışma olduğu hususu da tanık beyanları ile sabit olup, davacının hak etiği işçilik alacaklarının da ödendiği davalı tarafça osmut bir belge ile ispat edilemediğinden,  davacının davalı aleyhine açmış olduğu kıdem tazminatı alacağı, ihbar tazminatı alacağı, ücret alacağı, asgari geçim indirimi alacağı, yol ücreti alacağı, yıllık izin ücreti alacağı, fazla çalışma ücret alacağı, genel tatil ücret alacağı  ile ilgili davasının ispatlanması sebebiyle 25/06/2015 tarihli bilirkişi raporundaki hesap miktarı baz alınarak ve ıslah dilekçesindeki taleplerle bağlı kalınarak kabulüne, davacının davalı aleyhine açmış olduğu manevi tazminat istemli davasının ise, ülkenin ekonomik koşulları, tarafların sosyal ve ekonomik  durumları, paranın satın alma gücü, davacının  davalı işveren yetkilisi tarafından darp edildiği ve hakarete uğradığı hususu  İstanbul 83. Asliye Ceza Mahkemesinin 2014/379 Esas sayılı dosyası ile de sabit olup,  olayın ağırlığı gibi özellikleri göz önünde tutularak ve davacı yönünden   empati de kurularak T.B.K.nun 56.maddesi ile Yargıtayın 22.06.1966 gün 7/7 Sayılı Tevhidi İçtihat Kararındaki esaslar dikkate alınarak kabulüne, bu itibarla  8.000,00.-TL. olarak takdir edilen manevi tazminatın  dava  tarihinden itibaren işleyecek yasal  faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar vermek gerekmiş,  aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

H Ü K Ü M       :  Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;

1- Davacının davalı aleyhine açmış olduğu kıdem tazminatı alacağı, ihbar tazminatı alacağı, ücret alacağı, asgari geçim indirimi alacağı, yol ücreti alacağı, yıllık izin ücreti alacağı, fazla çalışma ücret alacağı, genel tatil ücret alacağı  ile ilgili davasının 25/06/2015 tarihli bilirkişi raporundaki hesap miktarı baz alınarak ve ıslah dilekçesindeki taleplerle bağlı kalınarak kabulüne, bu itibarla;

- 5.134,78.-TL kıdem tazminatı alacağının 17/06/2013 fesih tarihinden itibaren işleyecek en yüksek banka mevduat faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,

- 3.328,44.-TL ihbar tazminatı alacağının 24/06/2013 temerrüt tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,

- 1.020,00.-TL ücret alacağının 24/06/2013 temerrüt tarihinden itibaren işleyecek en yüksek banka mevduat faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,

- 1.977,38.-TL asgari geçim indirimi alacağının 24/06/2013 temerrüt tarihinden itibaren işleyecek en yüksek banka mevduat faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,

- 3.232,83.-TL yol ücreti alacağının 24/06/2013 temerrüt tarihinden itibaren işleyecek en yüksek banka mevduat faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,

- 840,00.-TL yıllık izin ücreti alacağının 24/06/2013 temerrüt tarihinden itibaren işleyecek en yüksek banka mevduat faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,

- 15.299,86.-TL olarak hesaplanan fazla çalışma ücret alacağından %30 oranında hakkaniyet indirimi yapılarak bulunan 10.709,90.-TL'nin 24/06/2013 temerrüt tarihinden itibaren işleyecek en yüksek banka mevduat faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,

- Davacının fazlaya ilişkin talebinin reddine,

- 647,59.-TL genel tatil ücret alacağının 24/06/2013 temerrüt tarihinden itibaren işleyecek en yüksek banka mevduat faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,

- Miktar itibariyle genel tatil ücret alacağından hakkaniyet indirimi yapılmasına yer olmadığına,

2- Davcının davalı aleyhine açmış olduğu manevi tazmiant istemli davasının kısmen kabulüne, bu itibarla;

- 8.000,00.-TL olarak takdir edilen manevi tazminatın 17/07/2013  dava  tarihinden itibaren işleyecek yasal  faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,

- Davacının fazlaya ilişkin talebinin reddine,

3- 2.383,39.-TL harçtan peşin alınan harcın mahsubu ile bakiye 1.675,00.-TL harcın davalıdan tahsiline,

4- 3.226,91.TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, 

5- Manevi tazminat nedeniyle 1.500,00.-TL maktu vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, 

6- Manevi tazminat nedeniyle 1.500,00.-TL maktu vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, 

7- 1.215,00.-TL yargılama giderinin red ve kabule göre takdiren 1.135,00.-TL'sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,

8- Tarafların kullanılmayan gider avanslarının kararın kesinleşmesine müteakip ve talep halinde yatıranlara iadesine, 

Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, 5521 sayılı yasanın 8 ile HMK/297/c.maddesi gereğince taraflar yönünden tefhimden itibaren, Yargıtay ilgili dairesinde 8 gün içinde temyizi kabil olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı 11/11/2015

 

Katip 116756                                                Hakim 31394

 

 

TÜRK MİLLETİ ADINA

         T.C.

     İSTANBUL

6. İŞ MAHKEMESİ

GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO: 2014/423 Esas

KARAR NO: 2016/339

 

HAKİM: 

KATİP: 

 

DAVACI : Y.E

VEKİLİ: Av. Y.A 

 

DAVALILAR : 1- A.S. VE S. Ü SAN. VE TİC. A.Ş

 2- V.G A. NAK. SAN. VE TİC. A.Ş. 

VEKİLİ: Av. S.T 

 

DAVA: Alacak 

DAVA TARİHİ: 23/05/2014

KARAR TARİHİ: 04/05/2016

GEREKÇELİ KARAR TARİHİ: 10/05/2016

Mahkememizde görülmekte bulunan Alacak davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:

Davacı vekili 23/05/2014 tarihli dava dilekçesi ve 09/12/2015 tarihli ıslah dilekçesinde özetle;  davacının davalı A. S.Ü şirketine ait  M. C AVM de bulunan işyerinde  28/02/2006 tarihinde  aşçı, temizlik,  çay işleri ile görevli olarak çalışmaya başladığını, 02/05/2014 tarihinde işyeri şubesinin kapatılması nedeniyle iş akdinin sonlandırıldığını, davalı V. Gıda A.Ş şirketin SGK kaydının yapıldığını,  her iki şirket arasında organik bağ bulunduğunu, davacının işten çıkarılması neden ile Beyoğlu 8. Noterliğinin 08/05/2014 tarih ve 8468 yevmiye numaralı ihtarnamesi ile keşide ederek işçilik alacaklarının ödenmesini istediğini, davalı A. S ve S Ürünleri şirketinin 09/05/2014 tarihinde tebliğ aldığını, davacının davalı  tarafça işten çıkarılmasına rağmen  asılsız iddialarla Beyoğlu 57.noterliği'nin 12/05/2014 tarih ve 10080 yevmiye numaralı ihtarnamesini keşide ederek davacının işe gelmediğini ve bu nedenle iş akdinin feshedileceğini ihtar ettiğini, davalı tarafça davacıya tazminat ödememek adına bu ihtarnamenin düzenlendiğini, ihtarnamede nerede ve nasıl işe devam edeceği belli olmadığını beyanla kıdem tazminatı, ihbar tazminatı  ve diğer işçilik alacaklarından toplam       25.644,77 TL'nin faiz, masraf ve avukatlık ücreti ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davalılar vekili A.S ve S.. Ürünleri Sanayi Tic.A.Ş. adına yazılan cevap dilekçesinde özetle; davacının talep ettiği alacakların zamanaşımına uğradığını, davacının hangi yıllara ait izin ücretini alamadığını belirtmesi gerektiğini, müvekilinin sigortasız işçi çalıştırmadığını, davacının 45 saat çalıştığını, hiçbir yıllık iznini kullanmamış olmasının hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, iş akdinin devamsızlık nedeni ile feshedildiğini beyanla davanın reddini savunmuş, her iki davalı şirket adına bilirkişi raporu ve ıslah dilekçesine karşı yazılı itirazlarda bulunarak davanın reddini savunmuştur.

Dosyada delil olarak; işyeri ve kurum kayıtları, ticaret sicil kayıtları, tanık beyanları, davacının yeminli beyanı, bilirkişi raporu ve taraflarca sunulan belgeler mevcuttur.

Davacının bilirkişi raporunda belirtilen tarihler arasında ve ücretle aralarında organik bağ bulunan davalı şirketler nezdinde davalılara ait  işyerinde çalıştığı, davalı tarafça devamsızlıktan iş akdinin feshedildiği ve davanın reddi savunulmuş ise de; bu hususun usulünce kanıtlanamadığı, davalı işyerinde 7 yıl, 2 ay, 4  gün hizmeti bulunan davacının tazminat hakkından vazgeçecek şekilde davranmasının hayatın olağan akışına aykırı olduğu, işçi lehine yorum ilkesi de dikkate alınarak mevcut belgeler ve tanık beyanlarından tazminatlara hak kazanacak şekilde işverenlik tarafından iş akdine son verildiği kanaatine varılarak alacakları yönünden bilirkişiden 09/12/2015 tarihli hesap raporu alınmıştır. Rapor içeriği itibarıyla dosyadaki belgelere usul ve yasaya uygun olup mahkememizce benimsendiğinden belirtilen miktarla sınırlı olarak kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti ve fazla mesai ücreti alacak taleplerinin  kabulüne, fazla mesai ücretinden takdiren %30 oranında indirim yapılmasına, şartları oluşmayan ve usulünce kanıtlanamayan ulusal bayram genel tatil alacağı talebinin reddine karar verilmiştir.

Davacının davalı A. S. ve S. Ürünleri Sanayi Tic. A.Ş'ne Beyoğlu 8.Noterliğinden keşide edilen 08/05/2014 tarih ve 8468 yevmiye nolu ihtarnamenin 09/05/2014 tarihinde tebliğ edilerek  ödeme süresi sonunda gerçekleşen 10/05/2014 temerrüt tarihinden itibaren bu şirket yönünden faiz uygulanmıştır.

HÜKÜM:Yukarıda açıklandığı gibi;

10.763,08  TL net kıdem tazminatının 02/05/2014 akdin feshi tarihinden itibaren en yüksek banka mevduat faiz oranıyla birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, 

2.376,05  TL net ihbar tazminatının davalı A. Sanayi ve Tic.A.Ş yönünden 10/05/2014 temerrüt tarihinden, diğer davalı V. Nak.San. Ve Tic.A.Ş yönünden  2.000,00 TL nin 23/05/2014   dava tarihinden bakiyesinin  09/12/2015 talep tarihinden  itibaren yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, 

3.608,88  TL net yıllık izin ücretinin davalı A. Sanayi ve Tic.A.Ş yönünden 10/05/2014 temerrüt tarihinden, diğer davalı V. G Nak.San. Ve Tic.A.Ş yönünden  500,00 TL nin  23/05/2014 dava tarihinden bakiyesinin 09/12/2015 talep tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, 

6.157,73 TL net fazla mesai ücretinin davalı A. S ve S Ü Sanayi ve Tic.A.Ş yönünden 10/05/2014 temerrüt tarihinden, diğer davalı V.... Nak.San. Ve Tic.A.Ş yönünden  1.000,00 TL nin 23/05/2014 dava tarihinden bakiyesinin 09/12/2015 talep tarihinden itibaren en yüksek banka mevduat faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, 

Yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca takdir olunan 2.748,68 TL avukatlık ücretinin davalılardan  müştereken ve müteselsilen  alınarak davacıya verilmesine,

 

Ulusal bayram genel tatili alacağı ile fazlaya ilişkin talebin reddine,

Yürürlükte buılunan AAÜT uyarınca takdir olunan 100,00 TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,

Alınması gereken 1.564,69 TL ilam harcından peşin alınan 438,00 TL'nin mahsubu ile bakiye 1.126,69 TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak hazineye gelir kaydına,

Davacı tarafça yapılan başlangıç masrafları 257,50 TL, teblligat masrafı 85,00 TL, müzekkere masrafı 48,00 TL, bilirkişi ücreti 350,00 TL, ıslah harcı 205,70 TL olmak üzere toplam 946,20 TL yargılama giderinin kabul ve redde göre gerekli indirim yapılarak     944,07 TL yargılama giderinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,

Taraf vekillerinin yüzlerine karşı 8 gün içerisinde Yargıtay İlgili Hukuk Dairesinde temyizi kabil olarak verilen karar açıkça okunup anlatıldı.04/05/2016

 

 

Katip 116720                                                                                                  Hakim 25693

 

 

 

 TÜRK MİLLETİ ADINA

 

        T.C.

    İSTANBUL

9. İŞ MAHKEMESİ

GEREKÇELİ KARAR

 

ESAS NO: 2013/271 

KARAR NO: 2015/216

 

HAKİM: 

KATİP: 

 

DAVACI : M.A - 

VEKİLİ: Av. Y. A

 

DAVALI : K. T. GIDA SAN. TİC. LTD ŞTİ - 

VEKİLLERİ: Av. Z . G  Av. S. İ

DAVA: Alacak 

DAVA TARİHİ: 06/06/2013

KARAR TARİHİ: 07/04/2015

KARARIN YAZILDIĞI TARİH: 10/04/2015 

Mahkememizde görülmekte bulunan Alacak  davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:Davacı vekili müvekkilinin 13/08/2001-30/04/2013 tarihleri arasında satış temsilcisi olarak davalı işyerinde çalıştığını, en son 4.000,00 TL net ücret aldığını, aldığı ücretin SGK'ya asgari ücretten bildirildiğini, iş akdinin işveren tarafından sona erdirildiğini, 2013 yılı mart ve nisan aylarına ait ücretlerinin ödenmediğini, yıllık izinlerini kullanamadığını, dini ve resmi bayramlarda çalışma yaptığını, haftada 6 gün 08.00-21.00 saatleri arasında çalıştığını, bayram ve fazla mesai ücretlerinin ödenmediğini beyan ederek işçilik alacaklarının faizi ile davalıdan alınmasını talep etmiştir. 

Davalı vekili talep edilen alacakların zamanaşımına uğradığını, davacının tüccar plasiyer olarak kendi hesabına çalışma yaptığını, davalı şirketin sadece davacının SGK primini  yatırdığını, davacının fazla mesai iddiasını ispat etmesi gerektiğini beyan ederek davanın reddini talep etmiştir. 

Davacıya ait banka hesap ekstresi ile SGK şahsi sicil dosyası celp edilmiş, emsal ücret araştırması yapılmış, tanık beyanları alınmıştır. 

Davacının kendi hesabına çalıştığı davalı tarafça ileri sürülmüş ise de; davalı tanık beyanlarından davacının satış elemanı olarak çalıştığı anlaşılmaktadır.Davacının kendi hesabına çalıştığı işveren tarafından ispat edilememiştir. 

Davacının 13/08/2001 tarihinde davalı yanında işbaşı yaptığı açık ve somut bir şekilde ispat edilemediğinden davacının SGK kayıtlarında olduğu gibi davalı yanında 13/05/2003 tarihinde çalışmaya başladığı kabul edilmiştir. 

Yapılan emsal ücret araştırmaları ve davalı tanığı Ali Kemal Kopuz'un iş akdinin sona erdiği tarihte primle birlikte maaşlarının 2.000,00-2.500,00 TL civarında olduğunu beyan etmesi, diğer davalı tanığı Rasim Kopuz'un davacının prim usulü çalıştığını ve aylık ortalama 2.000,00 TL civarında aylık ücret aldığını beyan etmesi karşısında davacının davalı işyerindeki hizmet süresi de dikkate alınarak 4.000,00 TL net ( yemek dahil 5.711,11 TL giydirilmiş brüt  )  ücretle çalıştığı kabul edilmiştir. 

Tüm dosya kapsamı ile davacının davalı işyerinde 13/05/2003-30/04/2013 tarihleri arasında satış temsilcisi olarak çalıştığı, en son 4.000,00 TL net ( yemek dahil 5.711,11 TL giydirilmiş brüt ) ücret aldığı, iş akdinin tazminat hak etmeyecek şekilde sona erdiği işveren tarafından ispat edilemediğinden kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı, kullandığı veya karşılığının ödendiği ispat edilemediğinden 150 gün yıllık izin alacağı olduğu, ödendiği ispat edilemediğinden son iki aya ait ücret alacağı olduğu, genel tatillerde çalışma yapması ve haftalık 45 saati aşan 12 saat fazla mesai yapması nedeni ile genel tatil ve fazla mesai alacağı olduğu kanaatine varılmış, mazeretli ve raporlu olunan günler nedeni ile çalışılamayan günlerinde olabileceği dikkate alınarak takdiren %30 oranında indirim yapılmak suretiyle 41.551,09 TL fazla mesai alacağı ile 2.816,18 TL genel tatil alacağı olduğu kabul edilmiş, taleple bağlı kalınarak aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. 

HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenler ile;

1-) Davanın kabulü ile 30.940,83 TL net kıdem tazminatının 30/04/2013 tarihinden itibaren en yüksek banka mevduat faizi ile davalıdan alınarak davacıya verilmesine, 

2-) 8.980,70 TL net ihbar tazminatının dava tarihinden itibaren yasal faizi ile davalıdan alınarak davacıya verilmesine, 

3-) 8.000,00 TL net ücret alacağının dava tarihinden itibaren en yüksek banka mevduat faizi ile davalıdan alınarak davacıya verilmesine, 

4-) 23.514,61 TL net izin alacağının dava tarihinden itibaren yasal faizi ile davalıdan alınarak davacıya verilmesine, 

5-) 41.550,00 TL net fazla mesai alacağının dava tarihinden itibaren en yüksek banka mevduat faizi ile davalıdan alınarak davacıya verilmesine, 

6-) 2.816,00 TL net genel tatil alacağının dava tarihinden itibaren en yüksek banka mevduat faizi ile davalıdan alınarak davacıya verilmesine,

7-) Alınması gereken 7.910,45.-TL harcın peşin nisbi harç ile ıslah harcı olarak alınan toplam 1.994,30.-TL harçdan mahsubu ile bakiye 5.916,15.-TL harcın davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,

8-) Davacı tarafından peşin nisbi harç ile ıslah harcı olarak yatırılan 1.994,30.-TL harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,

9-) A.Ü.T.'ye göre 11.664,17.-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,

10-) Davacı tarafından yapılan 546,05.-TL yargılama giderinin  davalıdan alınarak davacıya verilmesine,

11-) Davacı tarafından yatırılan ve kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde iadesine, 

12-) Davalı tarafından yatırılan ve kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde iadesine,

Dair 8 gün içinde Yargıtay 9. Hukuk Dairesi nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı verilen karar açıkça okundu usulen anlatıldı. 07/04/2015

Katip 128200                                                                                Hakim 31425

 

 

YARGILAMA GİDERLERİ

24,30.- TL Başvurma harcı

3,75.- TL Vekalet harcı 

68,00.- TL Posta masrafı

450,00.- TL Bilirkişi ücreti 

546,05-  TL Davacı masrafları